تاریخچه روز جهانی خاک در دنیا و ایران

 

اتحادیه جهانی علوم خاک در سال ۲۰۰۲ ، در راستای ارج نهادن به اهمیت خاک و جلوگیری از تخریب و نابودی آن، روز پنجم دسامبر برابر با ۱۴ آذر ماه را به عنوان روز جهانی خاک نامگذاری کرد. این روز بزرگداشتی است که اهمیت خاک و ضرورت بهره برداری پایدار از آن را برای جوامع مختلف در سراسر جهان آشکار می کند. سازمان ملل متحد نیز در همین راستا سال ۲۰۱۵ را به عنوان سال جهانی خاک ها تعیین کرده بود.

 

در این راستا و به ‌منظور ارج نهادن به اهمیت خاک و جلوگیری از نابودی آن در سال ۲۰۰۲ بر اساس پیشنهاد اتحادیه جهانی علوم خاک، روز پنجم دسامبر به‌عنوان روز جهانی خاک (World Soil Day) نام‌گذاری شد تا دولت‌ها، سیاست‌گذاران و فعالان بخش خصوصی به‌طور جدی به تکاپو افتاده و برای رفع نواقص، اصلاح روش‌ها و بهبود اوضاع کیفی خاک‌ها چاره‌اندیشی کنند. این روز جهانی یک بزرگداشت سالانه است که به نمایان‌سازی اهمیت خاک برای جوامع در سرتاسر جهان کمک می‌کند و ضرورت بهره‌برداری پایدار از آن را آشکار می‌سازد. طی چندین سال پس از تصویب این روز، سالانه کنفرانس‌ها، نشست‌ها و جلسات گوناگون پیرامون این موضوع در کشورهای مختلف دنیا در تاریخ مذکور برگزارمی شود.

 

نگرانی ها در خصوص خاک­های جهان، در سال سال ۲۰۱۲ منجر به تاسیس نهاد مشارکت جهانی خاک Global Soil Partnership=GSP، شد که بعنوان یکی از زیربخش های سازمان  فائو مسئولیت مدیریت پایدار خاک در دنیا را عهده دار شده و بعد از اینکه از سال ۱۳۹۵ ایران (معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی) بعنوان مسئول و رابط اصلی کشور در GSP انتخاب و رسما شروع به همکاری کرد، در تمام فعالیت هایGSP بصورت تمام و کمال همکاری های فنی و تخصصیشروع شده و در حال ادامه است. هدف اصلی این نهاد اشاعه فرهنگ مدیریت پایدار منابع خاک در دنیا و ارتقا آگاهی های اقشار مختلف جوامع با اهمیت خاک می باشد و برگزاری رویداد روز جهانی خاک نیز با مدیریت و راهبری نهاد فوق هر ساله در کشورهای دنیا برگزار می شود. البته همزمان کارگروه ها و کمیته های تخصصی متعددی در تمام زیربخشهای تخصصی خاک از تهیه بانک اطلاعاتی تا آلودگی و فرسایش و شوری و....  در GSPدر حال فعالیت هستند و اطلاعات و شرح وظایف و سوابق و مستندات در پورتال مربوطه به آدرس زیر قابل دسترس است:

 

https://www.fao.org/global-soil-partnership/e